Receptura (nie) w każdej aptece
18 sie 2015
Czy każda apteka ogólnodostępna powinna obowiązkowo wykonywać leki recepturowe? A może lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie modelu, w którym leki recepturowe przygotowują wyspecjalizowane apteki i certyfikowane laboratoria? Receptura i jakość leków recepturowych w aptece będzie jednym z najważniejszych tematów Kongresu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego FARMACJA 21. FARMACEUCI W OCHRONIE ZDROWIA, który odbędzie się 11-12 września br. we Wrocławiu.
W środowisku farmaceutów nie ma jednomyślności, jeśli chodzi o prowadzenie receptury aptecznej. Podczas gdy dla jednych jest to kwintesencja zawodu farmaceuty, dla innych – przeżytek. Zwolennicy i przeciwnicy obowiązkowej receptury w każdej aptece ogólnodostępnej mają swoje argumenty.
Samorząd aptekarski powołuje się na obowiązujące przepisy, które nie różnicują aptek ogólnodostępnych na te, które zaopatrują pacjentów w leki recepturowe i te, które ich nie wykonują. Apteka, jak podkreśla prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej Grzegorz Kucharewicz, jest placówką ochrony zdrowia publicznego, w której oprócz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych, sporządzane są leki recepturowe, leki apteczne, a także udzielane są informacje o produktach leczniczych i wyrobach medycznych. Sporządzanie leków recepturowych jest zatem obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, których trzeba przestrzegać.
Wielu farmaceutów zwraca jednak uwagę na wysokie koszty związane z prowadzeniem receptury aptecznej. Za podstawowe wyposażenie aptecznego laboratorium, bez którego nie można uzyskać pozwolenia na uruchomienie apteki, trzeba zapłacić ok. 12-15 tys. zł. A jeśli apteka zamierza wykonywać leki jałowe, musi jeszcze zainwestować w zakup komory laminarnej i sterylizatora, co podraża koszty uruchomienia receptury aptecznej do ponad 20 tys. zł. Do tego dochodzi koszt zakupu surowców. Nie dla każdej apteki jest to opłacalne przedsięwzięcie.
– Nie każda apteka może pozwolić sobie na pełny profil produkcji leku recepturowego. Substancje do jego wytworzenia oraz oprzyrządowanie nie są tanie. Utrzymanie sterylnych warunków w recepturze również kosztuje. Najdroższe w wytworzeniu, a jednocześnie najbardziej wymagające sterylności i dokładności wykonania są leki oczne oraz leki zawierające antybiotyki – mówi mgr farm. Adam Dobecki z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Farmaceutów PERSPEKTYWA 2030, kierownik apteki w Szczecinie.
Na jakość leku recepturowego, jak tłumaczy, wpływa wiele czynników. Najważniejsze z nich to: odpowiednia aseptyka, pewne i sprawdzone substancje oraz wiedza i duża praktyka osoby wykonującej lek recepturowy. W jego aptece średnio wykonywanych jest ok. 20 leków recepturowych dziennie i są to leki w różnych postaciach, od syropów, poprzez mikstury, maści, po globulki.
– Każda z tych postaci wymaga innego podejścia i czasu poświęconego na wykonanie. Najprościej i najszybciej wykonuje się mikstury i syropy. Najtrudniej i najdłużej globulki. Przygotowanie miejsca pracy i wytworzenie leku to proces złożony, wymagający skupienia i czasu. Średnio jeden lek recepturowy wymaga około 10 minut w przypadku syropu i około pół godziny w przypadku czopków – dodaje Adam Dobecki.
Nie brakuje głosów, że należy odejść od wymogu prowadzenia receptury w każdej aptece ogólnodostępnej i przyjąć model funkcjonujący już w niektórych krajach UE, gdzie leki recepturowe wytwarzane są przez wyspecjalizowane apteki i certyfikowane laboratoria. Zwolennikiem takiego rozwiązania jest m.in. mgr farm. Piotr Merks, z Katedry Technologii Postaci Leku, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy. Jego zdaniem warto skorzystać z doświadczeń Finlandii i Wielkiej Brytanii – recepturą zajmują się tam po dwie wyspecjalizowane firmy, które realizują recepty lekarskie dla pacjentów z całego kraju.
– Receptura jest bardzo obciążająca dla indywidualnych aptek, dlatego jestem za tym, żeby i u nas zajmowały się nią dwie spółki, przestrzegające odpowiednich standardów i dbające o wysoką jakość tych leków – uzasadnia swoją opinię Piotr Merks. – Uznajmy rzeczy uznane, które już od lat doskonale funkcjonują w innych krajach Europy Zachodniej i przestańmy wyważać otwarte drzwi poprzez naginanie prawa w Polsce pod kątem własnych interesów. Pamiętajmy: pacjent jest najważniejszy i zasługuje na otrzymanie najlepszej opieki w naszych aptekach!
Program Kongresu Farmacja 21, lista wykładowców oraz rejestracja na stronie
farmacja21.pl. Do 7 września można się rejestrować online i skorzystać ze zniżki w wysokości 50 zł w opłacie.
Dodatkowych informacji udziela:
Mgr farm. Krzysztof Góra
Kierownik Biura Organizacyjnego Kongresu Farmacja 21
