Farmaceuci: Nie dajmy się sprowadzić do roli sprzedawców leków!
21 wrz 2015
- Szkolenie podyplomowe zdecyduje w bardzo dużym stopniu, kim będzie farmaceuta i w jakim kierunku będzie podążał nasz zawód - przekonywał uczestników Kongresu Farmacja 21. FARMACEUCI W OCHRONIE ZDROWIA prezes PTFarm, prof. Janusz Pluta. - Możliwości są dwie: albo będziemy postrzegani przez pryzmat wysokich kwalifikacji, specjalizacji i dużych umiejętności, albo - czego nie chcemy i z czym próbujemy walczyć - jako wysoko wykwalifikowani sprzedawcy.
Szkolenie podyplomowe farmaceutów jest - obok opieki farmaceutycznej, receptury aptecznej i jakości leków sprzedawanych w aptece - jednym z najważniejszych i zarazem wzbudzających w środowisku najwięcej emocji tematów. Nie mogło go więc zabraknąć na Kongresie Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, który odbył się w dniach 11-12 września we Wrocławiu. Swoje opinie i propozycje zmian w obowiązującym systemie kształcenia podyplomowego zaprezentowali tam przedstawiciele wszystkich zaangażowanych w niego instytucji i organizacji.
System jest dobry, ale wymaga zmian
- Szkolenie podyplomowe farmaceutów jest niezwykle istotnym elementem edukacji. Farmaceuta, jako zawód zaufania publicznego, ma szczególną rolę do wypełnienia. Wie, że już w chwili, kiedy kończy studia i opuszcza mury uczelni, powinien swoją wiedzę uzupełniać - podkreśliła prof. Elżbieta Mikiciuk-Olasik, dziekan Wydziału Farmaceutycznego UM w Łodzi, przedstawiając stanowisko Konferencji Dziekanów Wydziałów Farmaceutycznych. - Naszym zdaniem uczelnia jest miejscem, gdzie ta wiedza jest najaktualniejsza, pozyskiwana z wiarygodnych przekazów naukowych, weryfikowana i w wersji obiektywnej przekazywana słuchaczom - dodała.
W obowiązującym modelu szkoleń podyplomowych Konferencja Dziekanów dostrzega pewne niedociągnięcia, które należałoby wyeliminować. Chodzi głównie o niejednolite kryteria przyznawania punktów edukacyjnych i brak centralnego rejestru odbytych szkoleń.
- Rejestracja odbytych szkoleń powinna odbywać się centralnie, żebyśmy mieli dostęp do informacji, kto rzeczywiście ukończył kursy - wyjaśniła prof. Mikiciuk-Olasik.
W imieniu samorządu aptekarskiego głos zabrał wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, dr n. farm. Marek Jędrzejczak. - Szkolenia ciągłe dotyczą wszystkich zawodów zaufania publicznego. Są nieodłącznym elementem, który niejako konstytuuje te zawody. Ciągłe podnoszenie kwalifikacji odbywa się poprzez różnego rodzaju formy szkolenia. Zdaniem samorządu aptekarskiego specjalizacja jest jedną z form kształcenia ciągłego. Formą, która całkowicie zmienia spojrzenie na wykonywany zawód - przypomniał dr Jędrzejczak.
W opinii członków NRA przepisy dotyczące wymagań stawianych kierownikowi apteki (5-letni staż pracy w aptece lub 3-letni staż w przypadku posiadania specjalizacji) nie wymagają zmian. Warto jednak rozszerzyć zakres dostępnych specjalizacji, tak aby np. kierownik apteki ogólnodostępnej mógł ukończyć specjalizację z farmacji szpitalnej, klinicznej czy farmakologii, a kierownikiem apteki szpitalnej mogła zostać osoba ze specjalizacją z farmacji aptecznej.
- Gdybyśmy wprowadzili zasadę, że kierownik obligatoryjnie powinien posiadać specjalizację, to co zrobimy z aptekami jednoosobowymi, w których pracuje tylko jeden farmaceuta? Mając więcej niż 60 lat, musiałby zatrudnić kolegę lub koleżankę, która posiada specjalizację, a na to go nie stać - tłumaczył wiceprezes NRA.
Dodał, że zapis art. 88 prawa farmaceutycznego (określa wymagania wobec kierownika apteki ogólnodostępnej) można będzie zmienić dopiero gdy "znacząco poprawi się status zawodu aptekarza i utrzymana będzie jego niezależność".
Przywróćmy obowiązek specjalizacji
Prof. Janusz Pluta przedstawił opinię Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, które też jest za utrzymaniem dotychczasowego modelu szkoleń podyplomowych, mimo że nie jest on doskonały i wymaga poprawy. Jednocześnie zdecydowanie opowiada się za przywróceniem obowiązku specjalizacji dla kierowników aptek.
- Porównując modele szkolenia podyplomowego różnych zawodów medycznych, nasz uważam za najlepszy. Nie chcę przez to powiedzieć, że nie ma w nim błędów i niedociągnięć, że nie są w nim podejmowane wadliwe decyzje. Można się ich dopatrzeć zarówno na wydziałach farmaceutycznych, w samorządzie zawodowym, jak i w działaniu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Moim zdaniem powinniśmy ten system doskonalić, ale go utrzymać - podkreślił prof. Pluta.
Co zdaniem PTFarm należy poprawić? Przede wszystkim program szkoleń, który nie zawsze jest realizowany właściwie. Słabością systemu jest też weryfikacja punktów edukacyjnych na poziomie okręgowych izb aptekarskich - powinny być naliczane w taki sam sposób w całym kraju.
- Być może należałoby powołać jakąś komisję na szczeblu centralnym, która będzie oceniała tematykę szkoleń dla farmaceutów - zastanawiał się prof. Pluta.
Co zdaniem PTFarm przemawia za przywróceniem wymogu posiadania specjalizacji przez kierownika apteki?
- Mamy w Polsce ponad 14 tys. aptek i ponad 14 tys. kierowników. Są wśród nich entuzjaści, wyrobnicy, osoby narzucone przez właściciela, który może je dowolnie zmieniać. Są tam różni ludzie. A my chcemy, żeby wszyscy kierownicy się uczyli. Żeby wszyscy byli fachowcami - stwierdził prof. Pluta, który pełni funkcję przewodniczącego Komisji Akredytacyjnej działającej przy Ministerstwie Zdrowia (ona również opowiada się za przywróceniem obowiązku posiadania specjalizacji przez kierowników aptek). Dodał, że na pewno nie uda się tego zrobić w ciągu roku czy dwóch, ale jest to konieczne.
- Możecie mieć pretensje dotyczące programu szkoleń, sposobu ich prowadzenia, ale uważam, że należy przywrócić obowiązek posiadania specjalizacji - powiedział prezes PTFarm, zwracając się do uczestników Kongresu.
Jakie zmiany szykują urzędnicy
Ministerstwo Zdrowia i CMKP planują zmiany w systemie kształcenia podyplomowego farmaceutów. Przedstawiła je Edyta Kramek, wicedyrektor Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego w resorcie zdrowia. Mówiła m.in. o rozważanym w MZ pomyśle zastąpienia specjalizacji, dla których nie ma ośrodków akredytowanych (m.in. ze zdrowia publicznego, zdrowia środowiskowego, mikrobiologii i biotechnologii farmaceutycznej) innymi specjalizacjami, np. z opieki farmaceutycznej. W tej kwestii nie zapadła jeszcze decyzja, ale na pewno zostanie ona uwzględniona przy najbliższej nowelizacji rozporządzenia ministra zdrowia.
- Zainteresowanie kształceniem specjalizacyjnym nie wygląda tak, jakbyśmy tego oczekiwali – przyznała dyr. Kramek, zastrzegając, że w poszczególnych województwach sytuacja jest zróżnicowana. – Dominuje farmacja apteczna, szpitalna i kliniczna - dodała.
Wśród zmian planowanych w kształceniu specjalizacyjnym farmaceutów Edyta Kramek wymieniła:
- budowę centralnego systemu monitowania kształcenia pracowników medycznych (ma on umożliwić racjonalne planowanie procesu kształcenia zawodowego poszczególnych grup zawodowych oraz weryfikację, czy dana osoba dopełniła obowiązku doskonalenia zawodowego w ramach szkolenia ciągłego);
- zmianę systemu uzyskiwania akredytacji - nie będzie już zajmowało się tym Ministerstwo Zdrowia, lecz CMKP (wnioski jednostek chcących prowadzić specjalizacje będzie opiniował specjalnie powołany do tego zespół);
- zmianę kwalifikacji na specjalizacje - będzie ona odbywała się nie w jednostkach szkolących, ale – podobnie jak w przypadku lekarzy i diagnostów laboratoryjnych – w urzędach wojewódzkich;
- wprowadzenie elektronicznej karty szkolenia specjalizacyjnego, którą kierownik specjalizacji będzie musiał wypełniać nie rzadziej niż raz na 3 miesiące i na koniec roku;
- wnioski o rozpoczęcie specjalizacji będzie można składać w formie elektronicznej - każdej osobie chcącej złożyć taki wniosek zostanie założone konto, które będzie uwierzytelniane przez pracownika Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia lub Ministerstwa Zdrowia;
- wnioski o dopuszczenie do egzaminów zostały uproszczone i również będą składane w formie elektronicznej.
- Jesteśmy w trakcie zmiany ustawy Prawo farmaceutyczne, która reguluje kwestię kształcenia, kolejne zmiany dotyczyć będą aktów wykonawczych, czyli m.in. rozporządzenia w sprawie specjalizacji i rozporządzenia w sprawie szkoleń ciągłych farmaceutów - poinformowała uczestników Kongresu Farmacja 21 dyr. Kramek.
W sprawie przywrócenia obowiązku posiadania specjalizacji przez osoby pełniące funkcję kierownika apteki resort zdrowia nie podjął żadnej decyzji.
- Jesteśmy otwarci na wszelkiego rodzaju propozycje i zmiany - zadeklarowała przedstawicielka resortu zdrowia, kończąc swoje wystąpienie.
|
Fakty i liczby
- W Kongresie Farmacja 21. FARMACEUCI W OCHRONIE ZDROWIA wzięło udział ponad 300 farmaceutów (zatrudnionych w aptekach ogólnodostępnych, ośrodkach badawczych, hurtowniach i przemyśle farmaceutycznym) i studentów wydziałów farmaceutycznych z całego kraju.
- Przybyli na niego przedstawiciele różnych środowisk i organizacji działających w polskiej farmacji, w tym m.in. OSF PERSPEKTYWA 2030, Stowarzyszenia Leki Tylko z Apteki i Młodej Farmacji.
- W trakcie Kongresu odbyło się 9 sesji. Najważniejsze z nich dotyczyły: opieki farmaceutycznej (w Polsce i na świecie), współpracy lekarz-pacjent-farmaceuta, leków recepturowych, jakości leków w aptece i szkolenia podyplomowego.
- W Komitecie Naukowym Kongresu zasiedli: prof. Janusz Pluta (przewodniczący), prof. Renata Jachowicz, prof. Małgorzata Sznitowska, prof. Edmund Grześkowiak i dr Bożena Karolewicz (sekretarz).
- Wykład inauguracyjny, zatytułowany „Kognitywne usługi farmaceutyczne na świecie”, wygłosił dr Andrea Manfrin z Medway School of Pharmacy University of Greenwich & Kent (Wielka Brytania).
- Miejscem Kongresu był Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
|
